“Recht en vrede begroeten elkaar met een kus”
Jaap Wiersma te gast in de Hoflaankerk
Op zondag 16 oktober vond de tweede preek plaats van het project ‘Preken voor andermans Parochie’ van LOKAAL. Voorganger Jaap Wiersma (Pinkstergemeente Kom en Zie) was te gast in de Protestantse Kerk Rotterdam-Kralingen in de Hoflaankerk. Lees hier zijn volledige preek, met de titel ‘Vechten voor Vrede’.
“Wat een aparte titel. Het heeft een tegenstelling in zichzelf. Als we vechten dan is de vrede ver te zoeken.
In de voorbereiding hierop besefte ik dat er twee manieren zijn om te spreken over ergens voor vechten. Je kunt vechten om een ander eronder te krijgen, te overwinnen. Dan is er één winnaar en één verliezer. Als kind op de basisschool had ik weleens ruzie met een andere jongen, dan werd dat uitgevochten in de zandbak op het schoolplein. Er kon er maar één winnen en ik herinner mij nog wel die grote jongen bovenop mij zat en mijn spierballen rolde en ik moest ‘genade’ zeggen.
Er is ook een manier om vechten te gebruiken, zoals mensen vechten voor hun huwelijk of andere zaken die belangrijk zijn. Het vechten betekent dat je er alles voor over hebt, het mag je alles kosten! Je mag er zelfs voor sneuvelen. Het gaat niet om een winnaar of verliezer, maar de situatie moet veranderen! Een vijand kan dan vriend worden!
Jennie, mijn vrouw en ik zijn opgegroeid in Putten, het dorp waarvan in de Tweede Wereldoorlog de mannen werden verzameld in de Grote Kerk en afgevoerd naar Duitsland…
Een periode heb ik gewerkt in Moordrecht met Molukse jongeren, die vochten voor hun RMS (Republiek der Zuid-Molukken, red.) ideaal en daarvoor offers wilden brengen. Dat leverde in die tijd geen vrede op, wél dat de ME de Molukse wijk omsingelde waar ik soms tussen de Molukkers zat.
Vechten voor vrede?
Kortgeleden werd de Nobelprijs voor de vrede uitgereikt aan president Juan Manuel Santos (Santos betekent ‘heiligen’) omdat hij zich inzette voor vrede na een 50-jarige burgeroorlog in Colombia. De schaduwkant was dat het volk niet instemde met het vredesakkoord. Het valt ook niet mee om te denken en te spreken over vrede als je zelf de gevolgen hebt ervaren in je gezin, je eigen leven. Het is soms makkelijker voor ons te spreken over vrede in het Midden-Oosten of ergens anders, ver weg… dan vrede te maken met je ex die je bedrogen heeft, of zelfs vrede te maken met jezelf als je geen slachtoffer maar dader bent geweest.
Praten over wereldvrede is mooi, maar vaak voelen wij ons niet in staat, onmachtig. Wat kan ik er aan doen? Laten we de moed niet verliezen, maar onze stem laten horen: tegen onrecht! Maar ook onze stem laten horen in gebed. Samen bidden voor vrede voor de wereld waar we in leven, samen geven. Geld, goederen, andere mogelijkheden? Ik hoop dat we daar in de toekomst in kunnen samenwerken.
De zaken die aan de basis liggen van de grote wereldproblemen zijn dezelfde die we tegenkomen veel dichter bij huis:
- Belangen: rijk over de rug van een ander;
- Wraak nemen op wat jou is aangedaan;
- Jouw ideaal ten koste van de ander.
Wat geeft de Bijbel andere richtlijnen voor het leven:
- Lucas 6 vers 35 – Heb je vijanden lief, leen geld aan anderen uit zonder iets terug te verwachten – Vergeef ons onze schulden… (dat is niet zo moeilijk te bidden)… maar vergeef ons zoals wij vergeven anderen die ons iets schuldig zijn.
- Lucas 6 vers 37 – Vergeef, dan zal je vergeven worden.
- Mattheus 7 vers 12 – Behandel anderen, zoals je zou willen dat jij wordt behandeld.
Ons gedeelte uit Psalm 85 zegt: Recht en vrede begroeten elkaar met een kus. Recht is iets wat wij vaak zelf zoeken; voor je recht opkomen, daar heb je recht op. Assertief, niet over je laten lopen. Recht ligt in het verlengde van rechtvaardigheid.
Nederlanders hebben een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Iets dat niet eerlijk is, niet rechtvaardig is, dan staan de haren overeind. Dat mag niet, het recht mag niet gebogen worden. Ik heb er recht op!
Wij zien vaak recht en gerechtigheid niet in relatie staan tot vrede. We willen onszelf rechtvaardigen en focussen op waar wij recht op hebben. De Bijbel legt uit dat wij een ander nodig hebben om ons te rechtvaardigen. Dat wij gerechtvaardigd worden door geloof in de Zoon van God. Dan wordt waarheid zoals de psalmist zegt, dat recht en vrede elkaar begroeten met een kus.
Laten we kijken naar ons niveau: de stad, de wijk, de straat… Gunnen wij de ander zijn of haar recht om anders te zijn, te denken te leven? Vaak zetten wij ons af tegen elkaar, in plaats van samen te werken. Zelf ben ik opgegroeid in de Nederlands Hervormde kerk, maar koos op jonge leeftijd om mij aan te sluiten bij de Pinkstergemeente. Dat betekende in de jaren ‘70, dat ik mij enorm afzette tegen de kerk waar ik uit kwam. Mijn moeder werd dominee in de hervormde kerk en gelukkig kwamen wij dichter bij elkaar en kwam er respect.
Waar begint de vrede? Wat is de voorwaarde voor vrede? Dan komen we uit bij vergeving. De Pinkstergemeente heeft zich in de beginjaren van haar bestaan vaak als tegenbeweging laatdunkend uitgelaten over de traditionele kerk. Daar vraag ik u vergeving voor. We willen graag samen aan de slag.
Ten slotte naar ons privédomein, familie en gezin, huwelijk, je persoonlijk leven. Jaarlijks hebben in Nederland ruim 200.000 mensen te maken met huiselijk geweld. Dit zijn de meldingen. Er is veel onzichtbaar leed achter de voordeur. Oorlogen worden uitgevochten, beloften verbroken, mensen vernederd, gekleineerd, genegeerd…
Kinderen van God worden we genoemd als we vrede stichten (stichten = doen ontstaan; zorgen dat er iets komt). Wat zou het een andere wereld worden achter elke voordeur, als wij zouden opstaan als kinderen van God.
Geen haat-zaaien, maar vrede zaaien (zoals Jacobus het schrijft in zijn brief).
Als gezin hebben we een periode van ons leven in Brazilië gewoond. Daar groeten christenen elkaar met de woorden ‘A paz do Senhor’, de vrede van de Heer. Ook wij kennen deze woorden in onze kerkdiensten: Genade en vrede zij u! Laat het geen wens zijn die we elkaar geven, maar laten wij aan elkaar genade en vrede geven.
Ten slotte: Hoe kun je dat geven aan een ander? Goede vraag. Als je zelf geen genade en vrede hebt gekregen, is het moeilijk om het aan een ander te geven. God wil ons in Jezus genade en vrede geven! Hij heeft door Zijn offer recht gebracht waar onrecht, zonde was, in mijn leven, jouw leven. Hij brengt vrede, die je verstand te boven gaat. Vrede, niet zoals de wereld die niet kan geven (Johannes 14 vers 27).
Heeft u, heb jij dat ontvangen? Vrede met God? Geen jouw recht, rechtvaardigheid, maar bent u, ben jij gerechtvaardigd door het geloof in Hem?
Dan wordt psalm 85, als combinatie met Jacobus 3 heel persoonlijk: U bent mij genadig geweest Heer, U nam mijn schuld weg, bedekte al mijn zonden.
Breng mij weer tot leven. Toon mij uw trouw en geef mij uw hulp. Ik wil horen wat God tot mij spreekt: woorden van vrede. Als ik Hem eer, is Hij mijn hulp. Zijn glorie woont in mij.
Trouw en waarheid omhelzen elkaar. Recht en vrede begroeten elkaar met een kus. Om mij heen bloeit waarheid op.
Als ik in vrede zaai, zal God het goede geven, zijn recht en gerechtigheid gaat voor God uit en baant mij de weg naar God en naar elkaar!”
Rotterdam, 16 oktober 2016
Jaap Wiersma
Voorganger Pinkstergemeente Kom en Zie Rotterdam
‘Preken voor andermans Parochie’ maakt onderdeel uit van het G1000-project van LOKAAL. Er zullen in 2016 en 2017 acht uitwisselingen worden georganiseerd. De volgende preek is op 6 november a.s. Dan is ds. Ilse Hogeweg te gast in de Pinkstergemeente Kom en Zie. Kijk in de agenda op onze website voor meer informatie.